Kiedy mówię pacjentom zmagającym się z cukrzycą, jak duże znaczenie ma właściwe odżywianie, wszyscy się ze mną zgadzają. Kiedy mówię, że żywienie i regularna aktywność fizyczna są tak samo ważne co zażywanie leków to już co niektórzy patrzą na mnie podejrzliwie. A ja nie mówię tak tylko dlatego, że jestem dietetykiem :) Mam nadzieję, że poniższy artykuł pomoże przekonać tych opornych i dodatkowo posłuży jako motywacja do trwałych zmian żywieniowych - warto! I są na to dowody!
W lutym na łamach The Times [1] ukazał się artykuł Alice Park pt: "Why food could be the best medicine of all?" ("Dlaczego żywienie może być najlepszych lekarstwem?")
Na początku poznajemy historię Pana Tomka: w 2010 roku zaczął odczuwać drętwienie palucha stopy. Odkładał wizytę u lekarza aż w palec wdała się infekcja a Pan Tomasz spędził w łóżku dwa dni sądząc, że dopadła go grypa. Kiedy w końcu trafił do lekarza, po kilku dniach amputowano mu palec a w szpitalu spędził miesiące na rekonwalescencji.
Pan Tomasz stracił paluch stopy w wyniku komplikacji cukrzycy typu 2. Był otyły, brał leki na cukrzycę ale jego nieprawidłowa dieta oparta m.in. na fast foodach, szybkich półgotowych mrożonych obiadach, spowodowała rozwój choroby do niebezpiecznego dla życia poziomu.
Po kilku latach bezskutecznych prób poprawy stanu zdrowia, Pan Tomasz trafił pod opiekę programu, który powstał aby pomagać pacjentom z cukrzycą. Założona przez Geisinger Health System w 2017 roku Food Farmacy czyli Spożywcza Apteka lub Żywieniowa Apteka dostarcza pacjentom w Pensylwanii zdrowych produktów: owoce, warzywa, chude mięso, dodatkowo ucząc ich jak wykorzystać te produkty w codziennej diecie.
Każdego tygodnia, Pan Tomasz odbiera przepisy kulinarne i zdrowe produkty spożywcze z Żywieniowej Apteki, ma mierzony poziom cukru i odbywa konsultację z dietetykiem.
Po 1,5 roku od dołączenia do programu Pan Tomasz schudł 27 kg a hemoglobina glikowana (HbA1C), pokazująca średnie cukry z 4 miesięcy, spadła z 10,9 do 6,9 co nie jest już poziomem zagrażającym życiu! Sam Pan Tomasz ocenia program jako "zmieniający i ratujący życie". Z obserwacji wynika, że pacjenci korzystający z programu Food Farmacy obniżyli ryzyko poważnych komplikacji cukrzycy o 40% i hospitalizacji o 70% w porównaniu z cukrzykami w okolicy nie biorącymi udziału w programie.
Program jest jednym z wielu przełomowych, traktujących żywienie jako kluczowy element opieki medycznej, mający taką samą siłę leczenia co leki.
Coraz szerzej mówi się o wpływie snu, stresu, aktywności fizycznej i odżywiania na zdrowie.
Problem w tym, że zdrowe odżywianie nie jest tak proste jak połknięcie tabletki. Nie chodzi o same nawyki żywieniowe ale też o dostęp do zdrowych produktów spożywczych. Istnieją pilotażowe programy w USA, ułatwiające dostęp do świeżych owoców i warzyw. Pacjenci posiadający "receptę spożywczą" od swojego lekarza otrzymują zniżki na zakupione zdrowe produkty.
"Dużo taniej jest zacząć podawać statyny przez 3 miesiące (leki obniżające cholesterol) niż sprawić aby pacjent zdrowiej się odżywiał" - to słowa profesora Harvardu, Erica Rimm'a. Jednak samo zażywanie leków jest drogie - przeciętny Amerykanin wydaje 1 400 dolarów rocznie na leki. Jeżeli go nie stać, radzi sobie bez nich, zwiększając tym samym ryzyko powikłań i narażając na dużo większe koszty specjalistycznej pomocy medycznej.
Co więcej leki nie są remedium na całe zło. Występowanie otyłości wzrosło w Stanach Zjednoczonych z 30,5% w latach 1999 - 2000 do 37,7% w latach 2013 - 2014 i aż 40% dorosłych ma podwyższony cholesterol.
W Polce na przestrzeni lat przybyło obywateli z nadwagą i otyłością. W 1996 roku na nadwagę cierpiało 14,2% kobiet i 18,7% mężczyzn; w 2014 roku odpowiednio 30,1% i 44,1%. Na przestrzeni lat 1996 - 2014 procent otyłych kobiet wzrósł z 12,4% do 15,6% oraz z 10,3 na 18,1% mężczyzn [2].
Krokiem milowym w postrzeganiu żywienia jako leku były badania opublikowane w 2002 roku przez amerykański rząd porównujące dietę i aktywność fizyczną z terapią farmakologiczną cukrzycy typu 2. Badani zostali przydzieleni do jednej z dwóch grup prewencji cukrzycy. Osoby w pierwszej grupie spożywały dietę o obniżonej zawartości nasyconych kwasów tłuszczowych, cukru i soli zawierającą źródła chudego białka, świeże owoce i warzywa oraz były regularnie aktywne fizycznie. Druga grupa otrzymywała metforminę - lek stosowany w celu obniżenia poziomu cukru we krwi bez ingerencji w odżywianie i stopień aktywności.
Wśród badanych o wysokim ryzyku rozwoju cukrzycy:
- osoby przyjmujące metforminę obniżyły ryzyko zachorowania o 31% w porównaniu do otrzymujących placebo;
- w grupie gdzie zmodyfikowano dietę i wprowadzono regularną aktywność fizyczną ryzyko cukrzycy typu 2 spadło o 58% w porównaniu z osobami, które nie zmieniły stylu życia!
Dużo lepszą prewencją cukrzycy typu 2 jest zmiana trybu życia niż zażywanie leków!
Badań potwierdzających znaczenie odżywiania i zdrowego stylu życia stale przybywa.
Warto już dziś zacząć zmieniać żywienie na lepsze, coraz zdrowsze. Nie trzeba przeprowadzać rewolucji z dnia na dzień. Stopniowe zmiany również przyniosą efekty. Ważne aby zdawać sobie sprawę z przyczynowo - skutkowej zależności pomiędzy tym co mamy na talerzu a naszym zdrowiem.
Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości co powinieneś zmienić w swojej diecie zgłoś się do dyplomowanego dietetyka.
[1] https://time.com/longform/food-best-medicine/
[2] Zgliczyński W. S. "Nadwaga i otyłość w Polsce" Infos. Biuro analiz sejmowych, 4(227), 2017.
0 Komentarze